Eikosanoidler

Eikosanoidler nörotransmiterler veya immünomodülatörler olarak işlev gören hormon benzeri hidrofobik maddelerdir. Yağ metabolizması sırasında oluşurlar. Başlangıç ​​malzemeleri, omega-6 ve omega-3 yağ asitleridir.

Eikosanoidler nelerdir?

Hormon benzeri eikosanoidler, nörotransmiterler veya immünomodülatörler olarak önemli bir rol oynar. Bazen karşıt tepkilere neden olurlar. Temel olarak, bağışıklık sistemi ile sinir sistemi arasındaki aracılardır. Eikosanoidler, omega-6 veya omega-3 yağ asitlerinden elde edilir.

Adlarının türetildiği 20 karbon atomu içerirler. Yunancada yirmi kelimesi "eikosi" anlamına gelir. Tüm eikosanoidler, temel yapıları olarak prostanoik asit içerir. Üç seri eikosanoid vardır. Seri 1, dihomogammalinolenik asitten (DGLA) sentezlenir ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Bu nedenle, bu serideki aktif maddeler genellikle iyi eikosanoidler olarak anılır. Kötü eikosanoidler olarak adlandırılan Seri 2, enflamatuar reaksiyonlardan ve ağrı iletiminden sorumludur. Araşidonik asitten (AA) yapılır.

Seri 3, eikosapentaenoik asitten (EPA) türetilmiştir. Bu seri aynı zamanda bir anti-enflamatuar etkiye sahiptir ve seri 2'nin antagonistidir. Bu seriden ortaya çıkan madde grupları, G-protein-bağlı membran reseptörleri aracılığıyla çalışır. Bireysel madde grupları prostaglandinler, prostasiklin, tromboksanlar ve lökotrienler olarak bölünebilir. En önemli eikosanoid serisi, enflamasyonu teşvik eden maddeler içermesine rağmen seri 2'dir. Ancak bunlar, akut durumda gerekli olan vücudun savunma reaksiyonlarıdır.

İşlev, efekt ve görevler

Eikosanoidler, organizma için farklı işlevleri yerine getiren çok sayıda hormon benzeri aktif maddeyi temsil eder. Genel olarak bunlar bağışıklık sistemi ile sinir sistemi arasında aracılık eden maddelerdir.

Enfeksiyon, yaralanma, travma veya yabancı partiküllere maruz kalma durumunda, bazı eikosanoidler, iltihaplanma ve ağrı ile ifade edilen savunma reaksiyonlarını uyarır. Aynı madde sınıfına ait olan bu maddelerin muhalifleri de iltihap önleyici etkiye sahiptir. Her iki işlev de vücut için hayati önem taşır. Seri 1 için, başlangıç ​​malzemesi olarak dihomogammalinolenik asit (DGLA) sorumludur. Bu bileşik, seri 1'in anti-enflamatuar eikosanoidlerinin öncüsüdür. Bununla birlikte, aynı zamanda, aynı zamanda, seri 2 eikosanoidler için başlangıç ​​materyali görevi gören araşidonik asidin öncüsüdür.

Araşidonik asit her zaman enflamatuar eikosanoidlerin sentezi ile ilişkilidir. Gerçekte, araşidonik asit metabolizması bazen çok zıt işlevlere sahip metabolitler oluşturur. Burada da iltihaplı ve ateş arttırıcı, iltihap önleyici ve ateş düşürücü metabolitler vardır. Seri 3 eikosanoidler antiinflamatuardır ve seri 2'nin gerçek muadilleri olarak işlev görürler. Başlangıç ​​materyalleri eikosapentaenoik asittir ve diğer serilerden farklı olarak bir omega-3 yağ asididir. Çoğu eikosanoid, prostaglandin olarak da adlandırılır. Üç seriyle neredeyse aynılar.

Yani hem proinflamatuar hem de antiinflamatuvar prostaglandinler vardır. Seri 2'nin prostaglandinleri açık arayla en önemli rolü oynar Ağrı, iltihaplanma ve kan pıhtılaşmasından sorumludurlar ve bu nedenle ilaç endüstrisinin özel bir hedef alanıdırlar. Etkinliklerini sınırlandırmak için çeşitli ilaçlar test edilmektedir. Seri 2 prostaglandinler ayrıca prostasiklin ve tromboksan içerir.

Prostasiklin, enflamatuar yanıtlarda rol oynar. Ancak aynı zamanda kanın pıhtılaşmasına da karşı koyar. Tromboksan, kanın pıhtılaşması açısından prostasiklinin antagonistidir. Trombosit agregasyonunu aktive eder. Lökotrienler ayrıca eikosanoidlere aittir. Lökotrienler prostaglandin değildir. Ama aynı zamanda araşidonik asitten de elde edilirler. Beyaz kan hücrelerinde bulunurlar ve ayrıca enflamatuar süreçleri teşvik ederler.

Eğitim, oluşum, özellikler ve optimum değerler

Eikosanoidler, doymamış yağ asitlerinden elde edilir. Omega-6 ve omega-3 yağ asitleri esas olarak bir rol oynar. Seri 1 ve 2 eikosanoidler için, gama-linolenik asit başlangıç ​​malzemesi olarak kullanılır.

Esansiyel linoleik asitten sentezlenen veya bitkisel yağlar yoluyla alınan bir omega-6 yağ asididir. Dihomogammalinolenic asit ve araşidonik asit, linoleik asitten ve son olarak gama-linolenik asitten oluşur. Bununla birlikte, araşidonik asit ayrıca biyosentezden bağımsız olarak gıda yoluyla da sağlanır. Sonuçta linoleik asit, hem anti-enflamatuar hem de anti-enflamatuar eikosanoidler için başlangıç ​​materyalidir. Gama-linolenik asit özellikle hodan yağı, çuha çiçeği yağı ve kenevir yağında bulunur.

Başlangıç ​​malzemeleri (linoleik asit) ayçiçek yağı, kolza tohumu yağı veya zeytinyağı gibi birçok bitkisel yağda bulunabilir. Omega-3 yağ asidi eikosapentaenoik asit, aynı zamanda seri 2'nin antagonistleri olan seri 3'ün anti-enflamatuar eikosanoidleri için başlangıç ​​malzemesidir. Eikosapentaenoik asit esas olarak balık yağında bulunur. Somon ve ringa balığı özellikle eikosapentaenoik asit bakımından zengindir.

Hastalıklar ve Bozukluklar

Tüm eikosanoidler vücutta son derece önemli işlevler yerine getirir. Çeşitli prostaglandinlerin neden olduğu iltihaplı reaksiyonlar, fiziksel savunma reaksiyonları için de hayati önem taşır.

Ancak bu prostaglandinler, alerjik reaksiyonlarda ve otoimmün hastalıklarda da aktiftir. Bu durumda, bağışıklık reaksiyonu normalde zararsız yabancı proteinlere veya otoimmün hastalıklarda vücudun kendi proteinlerine karşı yönlendirilir. Hangi süreçlerin bu yanlış tepkilere yol açtığı henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte, Seri 2 eikosanoidlerin geliştirilmiş etkileri de buna yol açabilir. Bunu önlemek için diyette omega-6 ve omega-3 yağ asitleri arasında dengeli bir oran olmalıdır.

Günümüzde omega-6 yağ asitleri gıda ile yeterli miktarlarda alınmaktadır. Bununla birlikte, artık çoğunlukla balık yağından elde edilebildiği için, omega-3 yağ asitlerinde bir eksiklik vardır. Ancak diabetes mellitus, obezite, stres, karaciğer hastalığı, fiziksel hareketsizlik veya vitamin ve mineral eksikliği gibi hastalıklar da vücuttaki metabolik süreçleri omega-6 ve omega-3 yağ asitleri arasında bir dengesizlik yaratacak şekilde etkileyebilir. Sonuç, artan inflamatuar reaksiyonlar ve artan alerji, astım şikayetleri ve otoimmün hastalıkların ortaya çıkmasıdır.