Unutmak

Unutmak yaşla birlikte artan doğal bir süreçtir. Unutmak aynı zamanda zihinsel sağlığın korunmasına da yardımcı olur, çünkü gördüğümüz, duyduğumuz, tattığımız, kokladığımız ve hissettiğimiz her şeyi hatırlamamız imkansızdır.

Unutmak nedir?

Unutmakla ilgili iki teori vardır: Biri, tüm görüntülerin ve saklanan bilgilerin zamanla kaybolduğunu ve sonunda tamamen kaybolduğunu varsayar. Bu, zaman geçtikçe daha çok unuttuğumuz anlamına gelir. Bu teori kanıtlanmamıştır. İkincisi, bazı şeylerin daha ilginç ve yeni izlenimlerle kaplandığı için unutuyoruz. Eski bilgilere erişim daha sonra giderek zorlaşır.

Başta prefrontal korteks (frontal lob) ve hipokampus olmak üzere birçok beyin bölgesi hafıza performansından sorumludur. Hipokampus, hafıza içeriğini depolamak için kullanılır. Beynin ön tarafındaki ön lob, hafıza içeriğini duygusal değerlendirmelerle ilişkilendirir.

Bireylerin hafıza performansı çok farklı olabilir ve yaşa, eğitime ve öğrenme isteğine bağlıdır. Hafıza performansı 20 yaşına kadar sürekli gelişir. 30 yaşından itibaren giderek azalır ve yaşlılıkta hafıza problemlerine yol açabilir. Hafıza ayrıca kazalardan veya beyin ameliyatından da etkilenir.

Bir şeyi unutmamız, içeriğin geri dönülmez bir şekilde hafıza için kaybolduğu anlamına gelmez. Bazen canlandırılabilirler, sadece "gömülmüşlerdi".

Anahtar uyarıcılar, bellekteki bilgiye erişimi kolaylaştırır. Hafıza sanatçıları bu bilgiyi kendilerine ait hale getirir ve örneğin içeriği daha iyi ezberleyebilmek için sayıları resimlerle birleştirir.

İşlev ve görev

Unutmak doğal bir süreçtir ve gün boyunca sık sık herkesin başına gelir. Esaslara konsantre olabilmek için unutuyoruz. Bununla birlikte, unutmak aynı zamanda kişinin fikri mülkiyetini kaybetmesi ve dolayısıyla bazı beyin hastalıklarında olduğu gibi gerçeklikle teması kaybetmesi anlamına da gelebilir.

Unutmanın işlevi ve süreci hakkında farklı teoriler vardır. Unutma, bir şeyleri gözlemlemek ve ezberlemek arasında belirli bir zaman geçtiği için bir kez gerçekleşir. Her kelime, her duygu ve her düşünce hafızamıza sabitlenmiştir. Hafızanın gücü olmasaydı, bilincimiz yalnızca seçilmiş anlardan oluşurdu. Unutmak aynı zamanda bizi aşırı uyarılmadan da korur, çünkü tüm bilgileri hatırlasaydık, artık işleyemezdik.

Bugüne kadar beynimizin dili gerçekten deşifre edilmedi. Yoğun bir nöron ağı oluşturmak için birbirine bağlanan 100 milyar sinir hücresinden oluşur.

Bir sinir hücresi, kendisine çarpan bir uyarıcı tarafından uyarılırsa, komşu hücreye bir elektriksel uyarı iletilir. Yeni bir şey öğrenip hafızamıza sabitlediğimiz anda, nöronlar arasındaki bu bağlantılar güçlenir, yoğunlaşır ve güçlenir. Bunu ne kadar çok tekrar edersek, ağ o kadar güçlü hale gelir.

Yine de hatırlama süreci bir bilmece gibidir. Birçok boşluk tahmin edilerek doldurulur. Ancak unutmak aynı zamanda bireysel fiziksel duruma ve beyin performansına da bağlıdır. Duygusal katılım ne kadar güçlüyse, bilgi o kadar uzun süre saklanır.

Olumlu bir ruh hali ile ilişkilendirilen izlenimler, daha az dokunaklı izlenimlerden daha iyi hatırlanır. Bellek çok iyi eğitilebilir ve böylece hatırlama oranı önemli ölçüde artırılabilir.

İlaçlarınızı burada bulabilirsiniz

Hastalıklar ve rahatsızlıklar

Hafıza performansı, bilinçli ve bilinçsiz olarak çoğaltabileceğimiz bilgidir (örneğin, bisiklete binmek veya yazı yazmak). Unutkanlık birçok etkiyle pekiştirilir. Örneğin, sağlıklı bir insanda unutkanlık için en büyük risk faktörü stres. Stres hormonu kortizolün hafıza performansından sorumlu sinir hücrelerine zarar verdiğine inanılmaktadır.

Hipotalamus, kortizol üretiminden sorumludur. Bir mekanizma, çok fazla kortizolün salınmamasını ve sürekli stres olmasını sağlar. Bu kontrol mekanizması depresyonlu kişilerde işe yaramaz. Beyne gittikçe daha fazla kortizol akarak kalıcı strese ve hafızada düşüşe neden olur.

Hafızadan sorumlu beyin bölgelerine zarar veren insanlar bile bilgiyi ancak çok kısa bir süre saklayabilir. Hipokampusun hasar görmesi ciddi hafıza kaybına neden olur. Hastalığın türüne bağlı olarak, kısa süreli hafıza veya uzun süreli hafıza etkilenir.

Hafıza performansı üzerindeki etkiler çok farklıdır ve beynin hangi bölgesinin etkilendiğine bağlı olarak iyileşebilir veya kötüleşebilir. Bu alanlar olmadan geçmişi bilinçli olarak hatırlamak mümkün değildir. Nedenler aşırı alkol kullanımı, beyin enfeksiyonu veya beyin travması olabilir.

Bunun tersi bir durum da var, hastalık veya kazalar çok iyi bir hafızaya yol açıyor. Ancak bu nadirdir ve örneğin fotografik hafızaya sahip bazı otizmli insanlarda görülebilir.

Yaşla birlikte bellek daha az yeni bilgi depolar. Demans, beyin değişiklikleri ve hafıza kaybıyla ilişkili en göze çarpan hastalıktır ve ileri bir aşamada ölüme yol açar. Hastalık, her aşama yedi yıla kadar süren üç aşamaya bölünmüştür. Bazı durumlarda, etkilenenler artık adlarını hatırlayamaz ve en basit adımları yavaş yavaş unutur. Örneğin, yemek yerken kaşığın ağzına getirildiğini artık bilmiyorlar.

Depresyon tedavi edildiğinde normal hafıza da geri döner. Ancak depresyondan farklı olarak, bunama hastalarında hafıza kaybı artık geri döndürülemez.