Kavramı Geri çekme kuvveti öncelikle akciğerleri veya göğüs kafesini ifade eder ve gerildiklerinde kasılma ve dolayısıyla intratorasik negatif basınç oluşturma eğilimleri anlamına gelir. Akciğerler retraksiyon kuvvetlerini elastik liflerden ve alveollerin yüzey geriliminden alır. Akciğerlerin geri çekme kuvveti, özellikle ekspirasyon açısından solunum için çok önemlidir.
Geri çekme kuvveti nedir?
Geri çekme, bir büzülme hareketine karşılık gelir. Geri çekme kuvveti terimi ayrıca kasılma hareketlerinin kabiliyetini ve gücünü ifade eder. İnsan vücudunda, bu tür hareketler öncelikle akciğerlerde gerçekleşir.
Akciğerlerin geri çekilme kuvveti, insan akciğerinin gerildiğinde izlediği eğilime karşılık gelir: kasılmaya çalışır. Geri çekme kuvvetlerinin bir sonucu olarak, intratorasik veya interpleural negatif basınç ortaya çıkar. Plevral boşluktaki bu basınç, sıvı aracılı yapışkan kuvvetlerle birlikte akciğerlerin yapraklarının birbirine yapışmamasını ve akciğerlerin çökmemesini sağlar.
Sadece akciğerler değil, göğüs kafesi de geri çekme gücüne sahiptir. Sözde dinlenme solunumu pozisyonunda, iki pasif geri çekme kuvveti arasında bir denge sağlanır. Normal solunumda, akciğerler sadece kalan kapasitelerini koruduğu anda bu denge ekspirasyondan sonra ortaya çıkar.
İşlev ve görev
Akciğerler retraksiyon kuvvetini elastik liflerinden ve alveollerinin yüzey geriliminden alır. Yüzey gerilimi, nemli alveolar hücrelerde oluşturulan su ve hava arasındaki arayüze dayanır. Alveollerin yüzey gerilimi özellikle dış etkilere bağlıdır ve örneğin sürfaktan gibi maddeler tarafından azaltılabilir.
Akciğerlerin geri çekme kuvveti doğrudan genişlemeleri ile ilgili olduğundan, akciğerler ne kadar az gerilirse, kuvvet o kadar az olur. Solunum organının geri çekme kuvveti bazen ekspirasyon için en uygun kuvvettir. Bu, havanın akciğerlerden ve solunum yollarından taşındığı solunum aşamasıdır. Dinlenme koşulları altında ekspirasyon, akciğer esnekliği ve göğüs kafesi ve akciğerlerin geri çekilme kuvvetlerine göre gerçekleşir. Bunun için solunum kaslarını kullanmak gerekli değildir. Normal ekspirasyondan sonra akciğerlerde sadece ekspirasyon sonu akciğer hacmi kalırsa, fonksiyonel rezidüel kapasiteden bahsediyoruz.
Sadece fonksiyonel rezidüel kapasite akciğerlerde olur olmaz, doktor solunum istirahatinden bahseder. Bu dinlenme pozisyonunda, akciğerlerin ve toraksın pasif geri çekme kuvvetleri arasında bir denge vardır. Solunum dinlenirken akciğerler küçük bir hacimle tatmin olur. Ancak göğüs kafesi genişlemeye çalışır.
Sonuçta, geri çekme kuvveti, nefes almak için kesinlikle gerekli olan elastik bir geri yükleme kuvvetine karşılık gelir. Akciğerlerde interstisyel elastik lifler vardır. Bu şekilde ideal esnekliğe ulaşır ve inspirasyon gerildikten hemen sonra kasılabilir ve ekspiratuar pozisyon anlamında orijinal boyutuna geri dönebilir. Bu nedenle ekspiratuar kaslar, dinlenme sırasında nefes almak için gerekli değildir, sadece kalan rezerv hacmini havalandırmak için kullanılır.
İlaçlarınızı burada bulabilirsiniz
➔ Nefes darlığı ve akciğer problemleri için ilaçlarHastalıklar ve rahatsızlıklar
Çeşitli klinik tablolar, akciğerlerin geri çekme kuvvetini sınırlayabilir.Diğer hastalıklar geri çekme kuvveti ile ilişkilidir.
Örneğin plevral efüzyon, geri çekme kuvvetinden önemli ölçüde etkilenmez. Bu efüzyon, bireysel plevral yapraklar arasında patolojik bir sıvı birikimine karşılık gelir. Bir plevral efüzyonun plevral boşluk içindeki dağılımı sadece yerçekimi ve kılcal kuvvete değil, aynı zamanda akciğerlerin geri çekme kuvvetine de bağlıdır. Efüzyonun başlangıcında sıvı, diyafram ile akciğerlerin alt tarafı arasında toplanır. Lenf, kan veya irin akışı nedeniyle efüzyon miktarı artar artmaz, kılcal kuvvetler Plaura yarığında yukarı doğru bakan bir sıvı orağı oluşturur. Akciğer dokusu yanal olarak daha güçlü geri yükleme kuvvetlerine sahip olduğundan efüzyon yanal olarak yukarı doğru yükselir. Akciğerlerin geri çekme kuvveti, sıvı tutulması ve tıbbi görünümü üzerinde benzer bir etkiye sahiptir.
Geri çekme kuvveti ile doğrudan ilişkili bir başka klinik tablo da pnömotorakstır. Bu terim, havanın plevral boşluğa girişini ifade eder. Göğüs içi boşluk açıldığında, akciğerler geri çekme kuvvetini takip eder ve tamamen kasılır. Bu nedenle toraks içi boşluk hava ile dolar ve pnömotoraks gelişir. Visseral plevranın ve paryetal plevranın birbirine yapışması artık kesin değildir. Bu, akciğerlerin artık göğüs kafesinin hareketlerini takip edemeyeceği anlamına gelir, bu nedenle artık açılmaz ve kısmi veya tam bir çöküş yaşamaz. Pnömotoraksın genellikle travmatik bir nedeni vardır ve bu durumda göğsün veya organlarının doğrudan veya dolaylı olarak yaralanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Tipik nedenler, örneğin kaburga kemiğinin içe doğru yırtılmasının bir sonucu olarak ortaya çıkan akciğer yaralanmalarıdır. Yaygın nedenler, yukarıda açıklandığı gibi göğüs boşluğunu açan bıçak yaraları veya ateşli silah yaralarıdır. Travmatik bir pnömotoraks, akciğer dokusu bu süreçlerle zayıfladığından, göğüs kafesinin ciddi şekilde morarması, sıkışması veya yuvarlanmasından sonra da tercih edilebilir. Daha nadir görülen nedenler, akciğerlerdeki aşırı ve ani basınç değişikliği ile ilişkili olan ve bu nedenle uçarken, dalış yaparken veya pozitif basınçlı ventilasyon yoluyla ortaya çıkabilen barotravmalardır. Bazen pnömotoraks, göğsü veya akciğerleri yaralayan subklavyen vende hatalı bir delinme gibi tıbbi önlemlerin bir sonucudur.
